E kūkākūkā ʻia nā mea hiki ke hoʻonui ʻia i ka palena ʻo ʻIrani “wā aloha” i ka Pōʻakolu e ke kino o EU-UK e kiaʻi nei i ka hana Northern Brexit ʻo Ireland.
ʻO ka manaʻo o nā wā aloha ʻaʻole i hoʻokō piha ʻia nā kaha a me nā kaohi i nā waiwai e hele ana mai Great Britain a i Northern Ireland. ʻO ka mua o kēlā mau mea, ka mea e uhi ana i ka meaʻai a me nā ʻāpana, e hoʻopau ʻia i ʻApelila. Ua noi ke aupuni UK, me ke kākoʻo o nā hui ʻoihana, i ka EU no kahi hoʻolōʻihi a hiki i ka 2023.
E kūkākūkā ʻia kēia hihia ma ke kōmike hui, kahi e alakaʻi like ʻia e ke Kuhina ʻOihana Kuhina ʻo Michael Gove a me ka Pelekikena Pelekikena Pelekikena ʻo Maros Sefcovic. Ua kono ʻia nā kuhina mai ka ʻĀkau ʻIlani ʻĀkau e lilo i ʻāpana o ka ʻelele UK.
- He aha nā kaohi palena Brexit ma waena o GB a me NI?
- ʻElima ʻanuʻu i hiki aku ai i ka palena o ʻIrani
Ua ʻōlelo ke Kuhina Nui ʻo Arlene Foster ʻaʻole kāna ʻaoʻao Democratic Unionist Party (DUP) e ʻimi nei i ka hoʻolōʻihi ʻana i nā wā aloha, e wehewehe ana i kēlā neʻe ʻana i kahi "plaster sticking" ma luna o nā pilikia kalepa ma hope o Brexit e pili ana iā ʻIlani ʻIlika.
"Inā kū [kahi hoʻolōʻihi] e kōkua ia i nā ʻoihana i ka wā pōkole akā ʻo nā ʻoihana aʻu e ʻōlelo ai e makemake i kahi hopena paʻa a makemake lākou e hōʻoia ʻaʻole pono lākou e hoʻi hou i kēia mau mea āpau," hoʻohui ʻo ia. ʻO ka Hope Kuhina Nui a me Sinn Féin hope-pelekikena ʻo Michelle O'Neill i ʻōlelo ʻo "nā hana āpau" i ka "hana ʻana i ka protocol".
Ua ʻōlelo ke kākau ʻōlelo ʻo ʻIrani ʻĀkau ʻo Brandon Lewis e "hoʻoponopono a hoʻokaʻawale ʻia nā pilikia me nā hoʻonohonoho kālepa."
Akā ua ʻōlelo ʻo ia ua hāʻawi lākou i nā pono hoʻokūkū "nui" no ka hoʻokele waiwai o ʻIrani ʻĀkau. "He ʻaelike kū kānāwai ka [Northern Ireland] Protocol… a e hōʻoia mākou e hana mākou i kahi ala maikaʻi no ka poʻe ma Northern Ireland," i ʻōlelo ʻo ia.
He aha nā wā aloha?
Ua noho ʻo Northern Ireland i ʻāpana o ka mākeke hoʻokahi o ka EU no ka ukana a hoʻomau i ka hoʻokō ʻana i nā lula o ka EU ma kāna mau awa. ʻO ia ka mea i kau ʻia ai nā lula hoʻouka o EU i nā waiwai e komo ana i ʻAkau ʻIlani mai Pelekane Nui mai ka lā 1 Ianuali Eia nō naʻe, ʻo ka manaʻo o nā wā aloha ʻaʻole pili nā ʻōnaehana a pau o EU.
ʻO kekahi ʻoihana ʻoihana meaʻai, nā mea kūʻai aku nui, ʻaʻole pono e hoʻokō i nā koina hōʻoia EU maʻamau. Hoʻohui ʻia, ʻaʻole pono nā ʻāpana e hali ana i nā waiwai i waiwai ʻia ma £ 135 a i lalo paha. I ka ma hope o ka paukū 16 hoʻopaʻapaʻa, Ua kākau ʻo Mr Gove i ka EU e noi ana no nā wā aloha lōʻihi.
Ua noi aku ʻo ia i ka EU e nānā i kāna hoʻoholo e pāpā i ka lawe ʻana mai i ʻIlani ʻĀkau o kekahi mau mea e like me ka ʻuala hua a hoʻomāmā hoʻi i nā lula no ka lawe ʻana i nā holoholona ma kēlā ʻaoʻao o ka ʻIrelani. I ka pane, ʻaʻole i kāpae ka EU i nā wā aloha lōʻihi akā ʻaʻole paha e ʻae i ka hoʻolōʻihi lōʻihi i noi ʻia e Mr Gove.
Ma ka Pōʻakahi, ua ʻōlelo ke Kuhina ʻĀina ʻIlani ʻo Simon Coveney ua mākaukau ka EU e "maʻalahi" a "lokomaikaʻi" i ka hoʻomāmā ʻana i ka hopena o nā ʻoihana ʻo ʻIrani ʻAkau akā ua ukali ka UK i kāna mau hoʻohiki i ka EU i Kekemapa i hala. Hoʻopili kēia i ʻōlelo hoʻohiki e hāʻawi i nā mea nānā i EU i ka manawa kūpono i ka ʻike dute o UK a hāʻawi i ka ʻikepili e pili ana i nā ukana e neʻe ana mai ʻIlani ʻIlani i Pelekane Nui. Ua ʻōlelo ʻo Mika Huiey aia hiki ke maʻalahi ka ʻoihana ma waena o Great Britain a me Northern Ireland ma lalo o ka Northern Ireland Protocol inā ʻae ʻo UK e pili pono i ka palekana o ka meaʻai a me nā kūlana olakino holoholona a me nā mea kanu.
ʻO ka ʻōnaehana hou no nā pilikia lawe
Ma ka Pōʻakolu, ua haʻi ʻia nā MLA e pili ana ka hana ʻana o nā luna dute i kahi ʻōnaehana IT hou e hana ai i nā pilikia hoʻouna i ka palena o ka palena ʻo ʻIralani. Ua hōʻike ʻia nā mea kikoʻī i ke Kōmike Hoʻokele Waiwai o Stormont na Seamus Leheny mai ke kino kalepa ukana ukana ʻo Logistics UK.
Ua ʻōlelo ʻo ia ua lana ka manaʻo e hana ia i mea maʻalahi no nā mea lawe ʻōlelo e kiʻi i kā lākou mau ʻāpana mai Great Britain a i Northern Ireland akā ua ʻōlelo ʻo ia ʻaʻole ia e mākaukau a hiki i ka hopena o kēia makahiki.
Oe e lilo ua paʻaʻia ma loko o e Mail i ka manaʻo hoʻopuka.